Polscy naukowcy od lat dokonują przełomowych odkryć w dziedzinie fizyki. Maria Skłodowska-Curie, polska uczona, została dwukrotną laureatką Nagrody Nobla za odkrycie nowych pierwiastków – polonu i radu. Jan Szczepanik, znany jako „polski Edison”, wynalazł kamizelkę kuloodporną oraz teletroskop, co było prekursorem telewizji.
Innowacyjne projekty Polaków miały również znaczący wpływ na rozwój technologii w innych dziedzinach. Ignacy Łukasiewicz opracował lampę naftową, znacząco wpływając na rozwój przemysłu petrochemicznego. Stanisław Ulam był współtwórcą bomby wodorowej, co stanowiło ogromne osiągnięcie w dziedzinie technologii wojskowej.
Polskie wynalazki, takie jak wykrywacz min, projektor filmowy, wycieraczka samochodowa, semafor, holografia, bomba kryptologiczna, metoda hodowli monokryształów i zegar pulsarowy miały istotny wpływ na rozwój nauki i technologii na całym świecie. Polska ma również rosnące znaczenie jako kraj generujący innowacyjne technologie i start-upy, które odnoszą sukcesy na globalnym rynku.
Nowe materiały
Polscy naukowcy mają znaczący wkład w rozwój innowacyjnych materiałów. Jednym z kluczowych osiągnięć jest kamizelka kuloodporna opracowana przez Kazimierza Żegląi Jana Szczepanika, wykorzystująca gęsto tkaną tkaninę Żeglenia z wielu warstw jedwabiu. Ten materiał okazał się niezwykle skuteczny w ochronie przed kulami.
Władysław Tryliński natomiast stworzył pierwszy żelbetowy podkład kolejowy, który stał się podstawą dla nowoczesnej infrastruktury transportowej. Współczesne badania nad nowymi materiałami są prowadzone w polskich instytutach naukowych i start-upach, przyczyniając się do rozwoju różnych gałęzi przemysłu, od medycyny po energetykę.
Badacze z Instytutu Wysokich Ciśnień PAN od ponad 20 lat prowadzą prace nad nanocząstkami, a od 6 lat nad nanomateriałami dla potrzeb medycyny regeneracyjnej. Dzięki temu coraz częściej stosowane są innowacyjne materiały, takie jak hydroksyapatyt, który znajduje zastosowanie nie tylko w ortopedii, ale także w chirurgii szczękowo-twarzowej, stomatologii i weterynarii.
Projekty kosmiczne
Polska ma znaczący wkład w projekty eksploracji kosmosu. Jednym z najważniejszych osiągnięć polskich naukowców jest opracowanie układu jezdno-napędowego dla Lunar Roving Vehicle, jedynego pojazdu, który woził człowieka po powierzchni Księżyca. Mieczysław Bekker, polski inżynier, zaprojektował ten kluczowy element misji Apollo.
Polskie firmy, takie jak CreoTech Instruments, dostarczają zaawansowane systemy i technologie dla międzynarodowych agencji kosmicznych. Krajowe start-upy i instytuty badawcze pracują nad innowacyjnymi rozwiązaniami dla sektora kosmicznego, przyczyniając się do rozwoju technologii satelitarnych i dalszej eksploracji kosmosu. Według danych, w ostatniej dekadzie polskie firmy z branży kosmicznej pozyskały finansowanie o wartości 140 milionów euro przez kontrakty z europejskimi partnerami.
Polska aktywnie uczestniczy również w projektach Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), badając Księżyc, Słońce, planety Układu Słonecznego oraz odległy Wszechświat. W 2023 roku Polska zwiększyła swoją składkę do budżetu ESA do 360 milionów euro, umacniając swoje zaangażowanie w rozwój technologii kosmicznych.
Sektor kosmiczny notuje dynamiczny wzrost, a branża warta była około 370 miliardów dolarów w 2020 roku. Prognozuje się, że wartość ta wzrośnie do 1 biliona dolarów do 2040 roku, otwierając szerokie perspektywy dla polskich firm i naukowców, którzy aktywnie uczestniczą w tym ekscytującym obszarze technologii przyszłości.
Energetyka przyszłości
Polscy naukowcy i przedsiębiorcy aktywnie uczestniczą w rozwoju technologii energetycznych przyszłości. Ignacy Łukasiewicz, twórca lampy naftowej, zapoczątkował rozwój przemysłu petrochemicznego. Obecnie polskie firmy i instytuty badawcze koncentrują się na innowacjach w dziedzinie odnawialnych źródeł energii, efektywności energetycznej i magazynowania energii. Projekty takie jak inteligentne sieci energetyczne czy zaawansowane technologie fotowoltaiczne przyczyniają się do transformacji energetycznej i zrównoważonego rozwoju.
Według profesora Bolesława Zaporowskiego z Politechniki Poznańskiej, do 2050 roku Polska powinna dążyć do uzyskania ponad 60% odnawialnych źródeł energii oraz około 30% generowanej z elektrowni jądrowych. Prognozowana pożądana struktura produkcji energii elektrycznej w Polsce do 2050 roku zakłada około 90% produkcji z zeroemisyjnych źródeł, z czego około 60% z odnawialnych źródeł energii i około 30% z elektrowni jądrowych.
Targi Enex, organizowane w Targach Kielce, są doskonałą platformą do promocji odnawialnych źródeł energii i innowacyjnych rozwiązań dla branży energetycznej. Wydarzenie to gromadzi wiodące firmy sektora OZE, producentów systemów zarządzania energią oraz dostawców technologii związanych z energetyką słoneczną i magazynowaniem energii. Podczas targów prezentowane są najnowsze rozwiązania, takie jak systemy dronowe, fotowoltaiczne oraz stacje do ładowania samochodów elektrycznych.
